Kính thưa các thầy
cô giáo và các em học sinh thân mến!
Ai cũng có một tuổi thơ, một quá khứ,…Tất
cả sẽ là những kỉ niệm khó phai nhòa. Những kỉ niệm đó giống như một viên ngọc
trong sáng tinh khiết được ẩn giấu sâu thẳm trong tâm hồn mỗi người. Những kí ức
đẹp thời thơ ấu gắn với những vô tư trên đôi chân trần đầy cát bụi, hay những
buổi chiều tan học ướt đẫm những cơn mưa; cùng nhau tắm sông, tìm những khoảng
sân trống để vẽ lên đó những ước mơ, hoài bão của bản thân mình. Trong những
năm tháng chiến tranh khói lửa, thật tự hào khi có một thế hệ thiếu niên, bỏ lại
những hồn nhiên vô tư, để đứng lên, tham gia đầy nhiệt huyết vào phong trào
cách mạng tại địa phương, hưởng ứng Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của chủ tịch
Hồ Chí Minh. Hướng đến kỉ niệm 79 năm ngày thành lập quân đội nhân
Việt Nam (22/12/1944
- 22/12/2023) thư viện xin giới thiệu tới bạn đọc một cuốn sách đã
viết về thế hệ ấy cùng với một tuổi thơ hào hùng, dữ dội, đầy khí phách. Ấy
chính là "Tuổi thơ dữ dội" của nhà văn Phùng Quán do nhà xuất
bản Văn học tái bản năm 2011.
“ Tuổi mười bốn đã
có những ước ao
Ban đầu cầm súng mẹ
biết bao là mừng
Mẹ ơi súng đẹp quá
chừng
Con đi đánh trận mẹ
đừng lo chi”
Với 773 trang
sách, nội dung cuốn tiểu thuyết được chia làm 8 phần, mỗi phần
lại là một câu chuyện về những người người lính nhỏ tuổi khác nhau, kể về cuộc
đời chiến đấu của những chiến sĩ thuộc tổ trinh sát Trung Đoàn Trần Cao Vân ở mặt
trận Thừa Thiên, những chú bé chỉ mới trạc 13, 14 tuổi đời.
Tác phẩm “Tuổi thơ dữ dội” đã
tái hiện những ước mơ thời thiếu niên, đó là bản thiên hùng ca và là khúc bi
tráng của lớp trẻ Việt Nam trong công cuộc đấu tranh giành độc lập. Những cái
tên như Lượm, Mừng, Quỳnh sơn ca v…v…những nhân vật đó đã đi vào lịch sử và trở
nên quen thuộc, gần gũi với chúng ta hơn bao giờ hết.
Đúng như tên truyện, chúng ta sẽ bắt gặp ở đó những
chi tiết thực sự dữ dội về cuộc đời thiếu niên bất hạnh, về cuộc chiến tranh chống
giặc tàn khốc nhưng ẩn sâu bên trong ta
vẫn thấy những tâm hồn trong sáng và vô tư, thấy sự can trường, dũng cảm phi
thường của nhân vật. Tất cả chúng ta những ai đã từng đọc tác phẩm này hầu như
đều không ngăn được xúc động và những giọt nước mắt cảm thương. Một câu chuyện
khơi dậy trong mỗi người tình yêu đất
nước và niềm trân trọng kí ức của tuổi thơ.
Lật mở từng trang
“Tuổi thơ dữ dội”, ta thấy ở đó từng câu chuyện, mảnh đời của những con người
nhỏ bé cả về tuổi tác, vóc dáng nhưng đã hun đúc, trui rèn cho mình lòng dũng cảm
phi thường.
Đó là Mừng,
cậu bé hiếu thảo đã từng lên trèo lên những ngọn cây cao chót vót để hái lá thuốc
về cho người mẹ bị hen suyễn: cậu bé sẵn sàng nhảy từ thành cầu xuống sông
Hương để thuyết phục đội trưởng cho mình gia nhập “Đội Vệ Quốc nhí”.
Là Lượm sứt,
cậu bé nổi tiếng gan dạ, dũng cảm, dù bị địch bắt, tra tấn dã man vẫn không hề
gục ngã, vẫn một lòng kiên trung với cách mạng. Là Vịnh sưa – đột trưởng
của tiểu đội 4, cậu bé thông minh, dũng cảm đã buộc thân mình vào cột thu lôi để
đánh tín hiệu về cho đồng đội và thiêu cháy kho vũ khí của địch; cậu bé đã chọn
hi sinh ngay trong trận đánh lớn đầu tiên cuả cuộc đời mình.
Là Quỳnh sơn ca
– cậu bé sinh ra trong nhung lụa - nhưng sớm giác ngộ nên đã từ bỏ gia đình Việt
gian và một lòng theo cách mạng, rồi Hòa đen, Tư –dát, Bồng da rắn, Nghị,
Châu sém… Còn rất nhiều câu chuyện của những nhân vật khác đã được nhà văn
Phùng Quán khéo léo thêm vào để làm nổi bật lên một tập thể thiếu niên “ăn chưa
no, lo đã tới” tuy chưa dày dạn kinh nghiệm nhưng có sự gan dạ, thông minh,
thêm vào đó đó là lí trí sắc bén chống lại những lời hứa hẹn và cả đòn roi của
lũ thực dân cướp nước, cùng chung lòng khắc ghi trong tim lời hát:
“Đoàn vệ quốc quân
một lần ra đi
Nào có mong chi
đâu ngày trở về
Ra đi ra đi bảo tồn
sông núi
Ra đi ra đi thà chết
không lui..”
Bình dị nhưng chau chuốt về ngôn từ,
cuốn sách mang đến những cung bậc cảm xúc khác nhau: bi tráng của lịch sử , hồn
nhiên của trẻ thơ, nhẹ nhàng của tình yêu, mãnh liệt của yêu thương, và tàn khốc
của chiến tranh,...tất cả đã tạo nên một tác phẩm kinh điển. Ở đó các nhân vật
đều mang một nét riêng: Mừng ngây thơ, Quỳnh dịu dàng, Lượm kiên cường, Tư lém
lỉnh, Bồng bộc trực,...tất cả đã tạo nên một trung đoàn Trần Cao Vân đi vào lịch
sử.
Kính thưa quý thầy cô và các bạn!
“Nếu như cách mạng
là một dòng sông, và cuộc đời của mỗi chiến sĩ là một con suối đổ vào dòng sông
đó, thì các em lại là những tia nước nhỏ bé, bất ngờ vọt ra từ một kẽ đá, một vết
nứt trên thân cây, hoặc trút xuống từ một đài hoa gió thổi nghiêng... Nhưng cái
điều kỳ thú là những tia nước mỏng manh nhỏ bé ấy đã len lỏi hòa vào dòng sông
Cách mạng hùng vĩ, lúc nào không ai hay”.
Chiến tranh khi
nào cũng vậy, bi thương, đầy máu và nước mắt nhưng theo những dòng văn cảm xúc
dạt dào, tự nhiên và giản dị như chính các em Thiếu niên trong truyện, người đọc
lại khẽ bật cười, với những câu nói đùa vô tư, những cách suy nghĩ trẻ con vui
đến lạ mà tác giả đã khéo léo đưa vào câu chuyện. Cười thì cười thật đấy nhưng
chính chúng ta vẫn cảm thấy nhói đau, cay cay khóe mắt vì ẩn sâu bên trong những
mẩu chuyện ngộ nghĩnh ấy lại là sự thật bi thương đến cay lòng.
Mất gần 20 năm để
hoàn thành tác phẩm “Tuổi thơ dữ dội”, tác giả Phùng Quán mang lại cho những ai
đã trải nghiệm cuốn sách này nhiều cảm xúc thực sự đáng nhớ và khó quên. Nếu
chưa hiểu yêu nước là gì, yêu nước như thế nào thì chắc chắn cuốn sách này sẽ
giúp bạn phần nào trả lời những băn khoăn đó. Một cuốn sách xứng đáng được đọc
đi đọc lại nhiều lần, xứng đáng là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất viết
về chiến tranh Việt Nam. Kết thúc câu chuyện, có những người hi sinh, có những
người còn sống và tiếp tục chiến đấu. Nhưng cho dù còn hay mất, sự cống hiến to
lớn của những con người bé nhỏ đấy sẽ được người đời mãi mãi khắc ghi.
Đối với bản thân
tôi, cuốn sách này không chỉ mang đến những cung bậc cảm xúc vừa quen thuộc, vừa
lạ lẫm ấy mà còn đem đến những bài học đáng quý. Bài học về kiến thức lịch sử,
về lòng yêu nước; về ý chí, lòng quả cảm, sự quyết tâm; về lòng vị tha; về tình
mẫu tử, tình bạn thiêng liêng, cao quý. Đứng trước những cậu thiếu niên trinh
sát, tôi cảm thấy bản thân và cả thế hệ thiếu niên chúng tôi nhỏ bé quá. Có lẽ,
chúng tôi cần sống có mục đích và lí tưởng cao đẹp hơn để không hổ thẹn trước một
thế hệ thiếu niên tuyệt vời như họ. Tuổi thơ tôi thật may mắn là trong thời đại này
khi mà sách đang ngày càng trở nên phổ biến và đa dạng, tôi có thể tìm được một
cuốn sách khiến mình có thể vừa bật cười, vừa lặng lẽ khóc như thế. Tôi
mong rằng, bất cứ ai, cũng nên đọc cuốn sách này để sống
cùng những cung bậc cảm xúc của một thời thơ ấu mà cha ông ta đã trải qua.
Sẽ còn nhiều điều
để nói về cuốn sách này, nhưng tôi xin mượn ý kiến của nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn
Trọng tạo để khép lại cuốn sách này “Tuổi thơ dữ dội” không phải là một
câu chuyện cổ tích, mà là một câu chuyện có thật ở chốn trần gian, ở đó những
con người tuổi nhỏ đã tham gia vào cuộc kháng chiến chống xâm lược bảo vệ Tổ quốc
với một chuỗi
những chiến công đầy ắp li kì và hấp dẫn. Khi ta đọc “Tuổi thơ dữ dội” chính
là đọc lại một phần lịch sử tuổi thơ Việt, thấm đẫm xúc động, cảm phục và tự
hào..."
Hy vọng rằng cuốn
sách sẽ đến với thầy cô và các bạn để mỗi người tự mình thả hồn về miền kí ức xa xăm, được trải
nghiệm với bao cung bậc cảm xúc thú vị. Sẽ thật là đáng tiếc nếu không một
lần được sống trong thế giới của “Tuổi thơ dữ dội”. Hãy đọc để cảm nhận
và trải nghiệm các bạn nhé!